BİTKİLİ AKVARYUM KURULUMU İÇİN OLMAZSA OLMAZ 5 MADDE
Görsel olarak en güzel akvaryum çeşitlerinden hatta en güzeli bana göre bitkili akvaryumlardır. İsterseniz 50 litreye isterseniz 300 litreye bitkili akvaryum kurulumu yapacaksanız baştan bu adımları uygulayın ve kafanız rahat etsin. Taban kurulumu aydınlatma seçimi gibi bitkili akvaryumlarda muhakkak bilinmesi gereken şeyleri yazıda bulabilirsiniz.
Akvaryumunuzda kayalıkta olsa, kökler de kullansanız, farklı biçimlerde akvaryum da kursanız balıkların doğasında en çok hoşlarına gidecek akvaryum çeşidi bitkili akvaryumlardır. Tabi bazı balıklar bitkileri yerler bazıları da bitkili akvaryum balıkları olarak geçerler bunlara dikkat ederek uygun bitkili akvaryum kurulumları oluşturmak önemlidir. Bir de bitkili akvaryum kurmak diğer akvaryum türlerine göre de maliyetlidir. Bu maceraya atılmadan önce cebinizden neyin çıkacağını tahmin etmeniz zor olabilir.
Şimdi bitkili akvaryum kurulumu için yapılması gerekenleri maddeler halinde sıralayalım. Bunları düzgün şekilde uygularsak ileride filtrasyon sistemi kullanmamıza bile gerek kalmayabilir. Yakında zamanda kurulumla ilgili videomu youtube kanalıma da ekleyeceğim.
1- Bitkili Akvaryum Taban Kurulumu için Seçim
Evet arkadaşlar basit bitkili akvaryum kurulumu (low tech) veya high tech akvaryum kurulumu yapıyor olsanız da en önemli maddelerden birisi bitkili akvaryuma düzgün bir taban kurulumu yapmanızdır. Bunun için yaptığım uzun araştırma ve denemeler sonucunda en mantıklı ve doğru sonucu şu şekilde aldım diyebilirim.
Bitkili Akvaryum kurulumunda taban seçimi oldukça önemlidir.
En başta tabana yaklaşık 1-2 cm kalınlığında bahçe toprağı fakat içeriğinde pomza taşı (ince olanlarından 2-3 mm kadar), solucan gübresi ve leonardit, diatomit gibi karışımlı olanları seçmenizi tavsiye ederim. Eğer bulunduğunuz ortamda kimyasal atık karışmamış güvendiğiniz temiz bir dere varsa ondan da bir miktar çamur alarak güzelce süzüp karışıma katabilirsiniz fakat yine de içerisinde istenmeyen bakterilerin olabileceğini de göz önünde bulundurun. Bunun haricinde en alta akvaryumlar için üretilmiş 2 cm kadar kaliteli aktif toprakta koyabilirsiniz.
Bir üst katmana bitkilerin güzelce kök tutması için 2 cm kalınlığında gözenekli lav taşı ve akvaryuma berraklık katması için diatomitli kokusuz kedi kumu koymanızı tavsiye ederim. Şu anda piyasada bulmanız biraz zor sanırım. Ben zamanında Charlie marksasından fazlaca almıştım halen duruyor. Bunun haricinde wise cat ve jungle markalarında da mevcut.
Bunun bir üstüne yaklaşık 2 cm kadar yaklaşık 3-3,5 mm kalınlığındaki ph etkisi olmayan normal siyah veya farklı renk zevkinize göre ki ben genelde siyah tercih ediyorum hem balıkların hem de bitkilerin rengini daha güzel gösteriyor.
Ve en üst katmana yaklaşık 1,5 mm kalınlığında yine ph etki etmeyen akvaryum kumunu 2 cm kadar koyabilirsiniz. Bu da zevkinize göre siyah kum ya da dere kumu gibi bir şey olabilir.
Yani sonuç olarak en az 8 cm’lik bir kum kalınlığı oluşturmalıyız. Ve 1-2 hafta içerisinde de bitkileri yoğun diktiğimiz bölgelere tabana misket gübre koymamız iyi olacaktır.
2- Bitkili Akvaryum Kurulumunda Aydınlatma Seçimi
Bitkili akvaryum kurulumunda en önemli faktörlerin başında düzgün ışıklandırma gelmektedir. Belki de bitkili akvaryumlarda maliyetin en fazla kısmını oluşturmaktadır. Eğer anubias gibi çok basit bir bitki yetiştirmiyorsanız ışıklandırmanız düzgün olmadığında hayallerinize ulaşmanız çok zordur. Düzgün aydınlatma olursa o çok istediğiniz fotosentez görüntüsünü de görmeniz daha rahat olacaktır.
Eskiye nazaran düşündüğümüzde güzel bir armatür sahibi olmak şimdi daha kolay diyebiliriz. Eskiden t8, t5 tasarrüflü ampül gibi birçok malzemeye hem yüksek bedeller ödenir hem de yüksek wattlarda elektrik sarfiyatı yapılırdı. Örneğin 100 litre bir akvaryum için low tech için en az 50 watt high tech için 100 wattlık bir ışıklandırma gerekirdi.
Şimdi çok güzel led armatürler çıktı. Fiyat olarak yüksek olsa da elektrik sarfiyatları daha düşük. Özellikle power ledler bu konuda bitkiler açısından en güzellerinden biri. Fakat diğer smd led gibi türlere göre daha kolay arıza yapabiliyor. Bitkili akvaryumlarda led kullanımı konusunda şu yazıyı incelemenizi tavsiye ederim.
Bir diğeri son zamanlarda çıkan power smd ledler diyebiliriz. Bu konuda konuştuğum bir armatür üreticisi power smd ledler sayesinde çok daha verim aldığını söyledi. Ben de şuanda bu şekilde bir led armatür kullanıyorum. Tabi ki fiyat olarak bütçeyi biraz zorlayıcı ama oldukça verimli diyebilirim. Fiyatlarına buradan da bakabilirsiniz.
Tabi ki aydınlatmanın süresi de oldukça önemlidir. Bu konuda da yetiştirdiğiniz bitkinin özelliğine göre günde 8-12 saat arası bir aydınlatma yapmanız iyi olacaktır. Hatta ilk adaptasyon sürecinde 15 saatlere kadar yapabilirsiniz.
Bitkili akvaryum kurulumunda aydınlatma olarak orion ledin c serisini kullanıyorum.
3- Yeteri Kadar Canlı Bulunması
Bazı akvaristler zevkine göre bitkili akvaryumlara herhangi bir canlı koymayabiliyor. Fakat sadece bitkili akvaryum kurulup canlı balık konulmadığında bana göre dengeyi oturtmak oldukça güç olabiliyor. Sürekli değerleri ölçerek dengeleme yapmaya çalışıyorsunuz.
Eğer akvaryumunuza canlıları da hacmine uygun olacak şekilde koyarsanız birçok sıkıntıdan da kurtulabilirsiniz. Örneğin bitkili akvaryumlarda cüce vatozlar, elma salyangozu, nerite salyangozu, sae gibi yosun yiyicilerin bulunması akvaryumunuzda istenmeyen yosunların oluşmasını büyük oranda engelleyecektir. Bunlardan bir veya birkaçını bulundurmanızı tavsiye ederim. Örneğin camlarda yeşil nokta sorununuz varsa bunun en süper gidericisi nerite salyangozlarıdır. Dip not olarak akvaryumunuz küçükse başlangıçta cüce vatozlar ve hatta diğer balıkların da bir kısmı damızlık kıvamdaysa bitkilerinizi dipten sökebilirler. Bu nedenle bitkilerin adaptasyon sürecinden sonra canlıları eklemeniz daha iyi olur.
Tüm bunların yanı sıra lepistes, plati, moli, melek, velifera, kılıçkuyruk, tetralar, gökkuşağı, corydoras türleri gibi birçok balık çeşidinin bulunması da su dengesinin oluşmasında küçük yosunların yenmesinde, gübre oluşumunda, co2 üretimi gibi bitkilerin ihtiyacı olan şeyler konusunda oldukça etkili olacaktır.
4- CO2 – Oksijen – Su Değişimi
Her bitki co2 istemez dediğinizi duyar gibiyim. Bitkili akvaryum kurulumunda co2 ve bunun yanısıra oksijenin bulunması da olmazsa olmazlardandır. Fakat şunu belirtmek isterim ki bazı bitkiler düşük karbondioksit gereksinimi duyarlar. Bu konuda da hangi bitkiler olduğuna dair yazı yazmış ve video çekmiştim.
Düşük de olsa her bitki co2 gereksinimi duyar. Düşük gereksinimli bir bitkili akvaryum kurduysanız 3. Maddedeki gibi yeterli canlılarınız varsa co2 anlamında kurtuldunuz demektir. Ya da çok etkili olmasa da bazı sıvı co2 tabletlerden de kullanabilirsiniz.
Ben yine de size bitki akvaryum kurulumu yapacaksanız en azından ayda 1 veya 2 defa basit mayalı sistem co2 kurmanızı tavsiye ederim. Bitkilerin değişimini gördüğünüzde mutlu olacaksınız. Tabi bu sistemi düzgün kurmanızı tavsiye ederim. Bir anda ph düşmesi gibi suyun dengesini oynatabilir. Yani 10-20 litre gibi akvaryumlarda gerekmez.
Diğer konu da bitkilerin ve diğer canlıların oksijen ihtiyaçları diyebiliriz. Özellikle karanlık ortamlarda bitkilerimizin oksijen ihtiyacı vardır. Dolayısıyla akvaryumunuzda yüzeyi dalgalandıracak bir sistem ya da bir hava taşı ekleyerek özellikle akşamdan sonra çalıştırabilirsiniz.
Bitkili akvaryumlarda ayrıca haftada bir yüzde yirmi gibi su değişimi yapmanız fotosentezi ve bitkilerin gelişimini de hızlandıracaktır.
5- Bitki Takviyeleri – Gübreler
Bitkili akvaryum kurulumunda kullanılan gübreleri; toprağa koyulan misket gübreler (özeliikle kök gelişimi için) ve suya dökülen bitkilerin ihtiyacı olan elementleri sağlayan sıvı gübreler olarak 2ye ayırabiliriz.
Bitkilerin yapısına göre ihtiyacı olan elementleri genel olarak sıralayacak olursak en başta; oksijen, karbon, hidrojen, potasyum, magnezyum, kalsiyum, azot (nitrojen), sülfür, fosfor, bakır, manganez, demir ve çinkoyu sayabiliriz.
Bunlara diğer ifadeyle makro ve mikro besinler de denir. Makro besinler bitkilerin daha fazla ihtiyaç duyduğu oksijen, karbon, potasyum, magnezyum, hidrojen, kalsiyum, potasyum, hidrojen elementleridir. Birçoğu akvaryumda hazır halde bulunsa da özellikle magnezyum, karbon, potasyum, sülfür gibi maddeleri dışarıdan takviye etmekte fayda vardır. Tabi bunları da iyi araştırarak yapmanızı öneririm.
Bitkilerin daha düşük miktarlarda hatta eser miktarlarda ihtiyacı olduğu elementler de, bakır, çinko, demir, nikel, klor, manganez gibi elementlerdir. Bunların eksikliklerinde de bitkilerin formu düşecek, sararma, çürüme, delinme gibi durumlarla karşılaşacaksınız.
Bu elementler akvaryumlarda birbirleriyle reaksiyona girerek bileşikleri oluşturacaklardır. Örneğin oksijen ve azot birleşerek bitkilerin ihtiyacı olan nitratı (NO3) (5-10 ppm aralığında olmalı) oluşturacak ya da karbondioksit gibi bileşikler oluşacaktır.
Bunlar biraz kafanızı karıştırsa da piyasada bir çok bu elementleri suya veren sıvı gübreler mevcuttur. (Ben son zamanlarda crystal pro markasını kullanıyorum. )Suyunuza rastgele dökmek yerine bitkinizdeki soruna bakarak bunları uygun ölçülerde akvaryumunuza verirseniz daha sağlıklı bitkiler elde edebilirsiniz. Her bitkinin ihtiyaçları farklı olabiliyor. Örneğin kırmızı bitkilerin daha fazla demire ihtiyacı olması gibi.
Uzun uzadıya yazdım ve bitkili akvaryum kurulumunda en temel olmazsa olmaz maddeleri sizinle paylaştım. Evet bitkili akvaryum seyir zevki mükemmel olunca biraz bütçeyi de yoran akvaryumlardır.
Bu 5 maddeyi bir arada dengeli uyguladığınızda bitkileriniz daha sağlıklı ilerlersiniz. Ama uğraşamam derseniz de en azından 1. Maddeyi sıkı tutun çünkü eninde sonunda bitkili akvaryum sevdası tekrar geri geliyor ve taban kurulumunu sonradan değiştirmek gerçekten çok zor. Sağlıkla kalın!